Verkiezingen 2023

VVD wil meer zekerheid en duidelijkheid voor zelfstandige om te kunnen ondernemen. Daarom komt men met een aparte rechtsvorm voor zelfstandigen.

Uit het partijprogramma van VVD:

Nederland kent veel zelfstandige ondernemers. Verreweg de meeste van hen kiezen er bewust voor om voor eigen rekening en risico aan de slag te gaan. Bijvoorbeeld omdat ze meer vrijheid willen in hun werk. Zij hebben behoefte aan duidelijkheid en voorspelbaarheid, zodat ze gewoon kunnen ondernemen. Daarom komen we met een aparte rechtsvorm voor zelfstandigen.

PvdA/GL benoemt de zzp’er uitsluitend als werkende met een bepaalde contractvorm en niet zozeer als ondernemer. Door de dienstverlening van zelfstandigen aan bedrijven wettelijk te willen inperken, stimuleert men het ondernemerschap niet.

Uit het partijprogramma van PvdA/GL: 

Zzp’er: voor werk dat geen onderdeel is van de organisatie, werk dat niet behoort tot de reguliere werkzaamheden van een organisatie of werk dat wel behoort tot de reguliere bedrijfsactiviteiten, maar waarvoor bijzondere kennis nodig is, kan een werkgever in de hoedanigheid van opdrachtgever een opdracht verstrekken aan zzp’ers, die voor eigen rekening en risico werken.

NSC vindt ondernemerschap belangrijk voor de samenleving. Voor NSC is een vaste baan weliswaar de norm, maar men wil wel een eigen positie voor zelfstandigen, naast werkgevers en werknemers. NSC wil een wettelijk kader voor ondernemers, waarin meetbare en handhaafbare criteria rechtszekerheid moeten bieden aan zelfstandigen en opdrachtgevers.

Uit het partijprogramma van NSC:

Werkzekerheid vraagt bovendien om een sterke economie met een florerend midden- en kleinbedrijf en een duurzame industrie. Dit betekent dat we ook het ondernemerschap in de samenleving moeten koesteren.

 De weg naar een toekomstbestendige en eerlijke arbeidsmarkt is gewezen door de commissie Regulering van Werk (2020). Wij beschouwen deze adviezen als de basis voor een nieuw sociaal contract tussen werkgevers, werknemers en zelfstandigen. Dit betekent dat normale dienstverbanden de norm worden. Uitzendarbeid is voorbehouden voor ‘piek en ziek’ en zelfstandigen krijgen duidelijkheid over de kaders waarbinnen zij kunnen ondernemen.

De bestaande Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) moet van tafel, omdat het stelsel om verkapte dienstverbanden tegen te gaan in de praktijk niet werkt. Er moeten heldere en meetbare criteria komen voor de relatie tussen zelfstandigen zonder personeel en hun opdrachtgevers. Deze criteria moeten zekerheid bieden voor alle betrokken partijen en handhaafbaar zijn voor toezichthoudende instanties (Belastingdienst, Arbeidsinspectie). 

CDA ageert vooral tegen de flexibilisering van de arbeidsmarkt, waarin volgens het CDA te veel schijnconstructies voorkomen, met name aan de onderkant. De vaste baan moet weer de norm worden. Men ziet zzp’ers meer als flexwerkers dan als zelfstandige ondernemers. Over stimulering van ondernemerschap wordt niet gesproken.

Uit het partijprogramma van CDA: 

De flexibilisering op de arbeidsmarkt is doorgeslagen. Te veel mensen werken als schijnzelfstandige, op onzekere oproepcontracten of hebben twee flexbanen nodig om fatsoenlijk rond te kunnen komen. Er zijn al belangrijke afspraken gemaakt tussen werkgevers- en werknemersorganisaties en het kabinet. We zetten deze hervormingen door, zodat de vaste baan weer de norm wordt en mensen meer zekerheid krijgen over hun werk en een fatsoenlijk inkomen.

Zzp’ers dienen volgens de PVV geen onnodige extra regels of verplichtingen te hebben. De partij vindt dat vrijwillig verzekeren voor arbeidsongeschiktheid en pensioenopbouw betaalbaar moeten worden. Verder doet zij geen uitspraken over de regels rond inhuur van zelfstandigen. Ook vindt de partij dat de EU zich niet moet bemoeien met de Nederlandse sociale zekerheid en arbeidsmarkt.

Uit het verkiezingsprogramma van de PVV:

•  Geen onnodige extra regels en verplichtingen voor zzp’ers: betaalbaar vrijwillig verzekeren arbeidsongeschiktheid en pensioen

VVD wil dat zelfstandigen zelf kunnen kiezen voor een publieke- of private verzekering.

Uit het partijprogramma van VVD:

We zien dat veel zelfstandigen weinig zekerheden hebben als het tegenzit. Daarom gaan we een publieke verzekering aanbieden bij arbeidsongeschiktheid. Als een zzp’er liever een private verzekering wil, blijft dat altijd mogelijk. 

PvdA/GL wil op termijn een verplichte aov voor zzp’ers met een premiebijdrage van opdrachtgevers. Vraag: moeten particulieren, die diensten afnemen van zzp’ers deze bijdrage dan ook gaan betalen? 

Uit het partijprogramma van PvdA/GL: 

Veel zzp’ers hebben geen vangnet in geval van pech of ziekte. Daarom komt er op termijn een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle zzp’ers, met een eerlijke bijdrage van de opdrachtgever en een inkomensafhankelijke premie. We zorgen voor een betaalbare premie. De overheid springt zo nodig financieel bij om te garanderen dat deze verzekering voor iedereen toegankelijk is.

NSC gaat voor een publieke basisverzekering voor werkenden. Over de vorm en uitwerking daarvan vindt overleg plaats met de betrokken partijen, dus ook met de zelfstandigenorganisaties.

Uit het partijprogramma van NSC:

Het kan ons allemaal overkomen dat we ziek worden of arbeidsongeschikt raken. Wij houden vast aan solidariteit in de sociale zekerheid en de gezondheidszorg door een collectieve basisverzekering met een niet-inkomensafhankelijke basispremie… Wij willen dat er een publieke basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid komt voor alle werkenden, zoals is voorgesteld door de commissie Regulering van Werk (2020). Over de vormgeving en uitwerking vindt overleg plaats met alle betrokken partijen.

CDA wil een collectieve basisverzekering voor zzp’ers en wijst daarbij op een ‘gelijk speelveld tussen contractvormen’. Zelfstandigen worden dan gezien als concurrent van werknemers.

Uit het partijprogramma van CDA: 

Er komt een betaalbare en uitvoerbare verplichte collectieve basisverzekering tegen arbeidsongeschiktheid voor alle zzp’ers, als vangnet om grote inkomensrisico’s bij ziekte tegen te gaan. Dat is van belang voor de onderlinge solidariteit en het gelijke speelveld tussen contractvormen.

De PVV zegt alleen dat ze vinden dat zzp'ers vrijwillig iets voor arbeidsongeschiktheid moeten kunnen regelen. Of daarmee bedoelt wordt dat er een regeling komt waarbij er een publieke voorziening met 'opt in' komt in plaats van de verplichte verzekering voor zzp'ers is de vraag.

Uit het partijprogramma van VVD:

VVD vindt, dat zelfstandigen individueel pensioen moeten kunnen opbouwen en wil het voor zelfstandigen mogelijk maken om makkelijker pensioen op te bouwen.

PvdA/GL wil een door de overheid verplicht aanvullend pensioen voor alle werkenden instellen, terwijl aanvullend pensioen op dit moment een private zaak is. Men wil bovendien opdrachtgevers van zelfstandigen pensioenpremie laten betalen.

Uit het partijprogramma van PvdA/GL: 

Wij scheppen de randvoorwaarden voor zzp’ers om toetreding tot pensioenfondsen zo makkelijk mogelijk te maken. Alle werkenden – tot een bepaald inkomen – gaan voortaan verplicht vanaf dag één pensioen opbouwen. Opdrachtgevers van zelfstandigen betalen daaraan mee, zodat ook zzp’ers een fatsoenlijk pensioen opbouwen.

NSC stelt verbeteringen voor, die ook betrekking hebben op individuele pensioenopbouw van zelfstandigen.

Uit het partijprogramma van NSC:

Bestaanszekerheid betekent dat iedereen rond moet kunnen komen van zijn of haar pensioen en mee moet kunnen blijven doen met de maatschappij. Dit vraagt om een pensioen dat koopkrachtbehoud centraal zet en voldoende zekerheid biedt. We willen hiertoe de pensioenwetgeving op een aantal belangrijke punten verbeteren.

CDA focust op het werknemerspensioen, zegt niets over de pensioenopbouw van zelfstandigen en heeft het eerder ingenomen standpunt van verplicht pensioen voor zelfstandigen blijkbaar losgelaten.

Uit het partijprogramma van CDA: 

CDA benoemt dit onderwerp niet expliciet in het partijprogramma.

Net als andere partijen wil de PVV de omstreden nieuwe Pensioenwet terugdraaien. Deze is in hun woorden ‘onverantwoordelijk’ en ‘extreem onzeker.’ Ook willen zij het wettelijke minimumloon verhogen en de AOW-leeftijd verlagen naar 65 jaar.

Uit het partijprogramma:
Om ervoor te zorgen dat Nederlanders zich na een leven lang keihard werken geen zorgen meer hoeven te maken over hun oude dag, verhogen we de ouderenkorting en verlagen we de AOW-leeftijd. We draaien de onverantwoordelijke en extreem onzekere nieuwe pensioenwet terug. We voeren een reële rekenrente in. Zo wordt indexatie sneller mogelijk, worden onnodige pensioenkortingen voorkomen en herstellen we het vertrouwen in ons pensioenstelsel.

VVD wil schijnconstructies tegengaan zonder echte ondernemers in de weg te zitten. 

Uit het partijprogramma van VVD:

Er zijn ook zzp’ers die eigenlijk werknemer zouden moeten zijn. Deze mensen krijgen niet waar ze recht op hebben. Bovendien verstoort het de markt. Zulke vormen van schijnzelfstandigheid willen we tegengaan. Zonder echte ondernemers in de weg te zitten met overbodige regels en controles.

PvdA/GL wil kwetsbare zelfstandigen beter beschermen door strengere handhaving. 

Uit het partijprogramma van PvdA/GL: 

Beter beschermen uitzendkrachten, platformwerkers en kwetsbare zelfstandigen.  Platformwerkers, zoals fietsbezorgers, taxichauffeurs of schoonmakers, verdienen bescherming tegen ziekte en pech. We gaan strenger handhaven op schijnconstructies en werken daarbij risico gestuurd, door eerst te kijken naar sectoren zoals de maaltijd- en pakketbezorging. Het werknemer-tenzij-principe wordt ingevoerd: iemand is in principe een werknemer en heeft recht op sociale zekerheid, tenzij wordt aangetoond dat iemand werkt als zelfstandig ondernemer. 

NSC wil perspectief bieden voor flexwerkers, waaronder werkenden in een schijnconstructie. 

Uit het partijprogramma van NSC:

Geen tweedeling tussen goed verzekerde mensen met een arbeidscontract en een schil van onderverzekerde flexibele arbeidskrachten zonder perspectief.

CDA ziet schijnconstructies als onderdeel van de (doorgeslagen) flexibilisering van de arbeidsmarkt.

Uit het partijprogramma van CDA: 

De flexibilisering op de arbeidsmarkt is doorgeslagen. Te veel mensen werken als schijnzelfstandige, op onzekere oproepcontracten of hebben twee flexbanen nodig om fatsoenlijk rond te kunnen komen.

PVV praat niet specifiek over werkenden met een laag verdienvermogen. Wel benoemen ze een verhoging van het minimumloon.

Uit het partijprogramma van de PVV

We verhogen het wettelijk minimumloon, waardoor werkenden maar ook gepensioneerden en mensen met een uitkering er in koopkracht op vooruit gaan.