Meer flexcontracten met zekerheid, maar ook meer zzp’ers
In het vierde kwartaal van 2022 hadden 2,7 miljoen werknemers een flexibele arbeidsrelatie. Dat zijn er 64 duizend meer dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Er kwamen vooral flexwerkers bij met relatief veel zekerheid in hun contract, zoals een tijdelijk contract met uitzicht op vast. Maar ook het aantal zzp’ers nam toe. Dat melden TNO en het CBS op basis van een gezamenlijke analyse van de nieuwste gegevens over flexibele arbeid.
Ook kwamen er 103 duizend vaste werknemers en 128 duizend zelfstandigen bij. Naar verhouding nam het aantal zelfstandigen het sterkst toe, met name de zzp’ers.
Meer flexwerkers met uitzicht op vaste baan
TNO en het CBS onderscheiden verschillende typen flexibele contracten van werknemers. Vergeleken met het vierde kwartaal van 2021 nam onder flexwerkers met name het aantal werknemers met een tijdelijk dienstverband met uitzicht op vast toe (14 procent). Het aantal werknemers met een tijdelijk dienstverband voor een jaar of langer nam met 6 procent toe. Het aantal oproep- en invalkrachten nam juist met 3 procent af, en het aantal uitzendkrachten daalde met 1 procent.
De groep flexwerkers die de overstap maken van oproep- of uitzendkracht naar zzp’er, had in het vierde kwartaal van 2021 een omvang van 9 duizend. Een jaar later waren dit er 16 duizend, een toename van 70 procent.
Minder oproepkrachten, meer zzp’ers onder jongeren
De arbeidsparticipatie onder jongeren was in het vierde kwartaal van 2022 hoger dan een jaar eerder. Naar verhouding nam vooral het aantal 15- tot 25-jarigen met een tijdelijk contract van een jaar of langer toe; met 121 duizend werkenden was dit 10 procent hoger dan eind 2021. Het aantal oproepkrachten daalde daarentegen met 8 duizend (1 procent), maar dit is met 41 procent nog altijd de grootste groep onder werkende jongeren. Daar staat tegenover dat het aantal jonge zzp’ers met 24 duizend (41 procent) toenam.
Meer tijdelijke contracten met uitzicht op vast onder oudere werkenden
Ook onder de andere leeftijdsgroepen nam de arbeidsparticipatie in het vierde kwartaal van 2022 toe. Net als bij jongeren nam het aantal zzp’ers onder oudere flexwerkers toe: met 65 duizend (10 procent) onder 25- tot 55-jarigen, en met 51 duizend (14 procent) onder 55- tot 75-jarigen. In deze leeftijdsgroepen nam ook het aantal werknemers met een tijdelijk contract met uitzicht op vast toe, met achtereenvolgens 59 duizend en 9 duizend (15 procent en 22 procent).
Reactie ZZP Nederland
We moeten oppassen om conclusies te verbinden aan dit soort berichten. Het meest recente voorbeeld van hoe een losse flodder gepromoveerd wordt tot een prognose hebben we gezien naar aanleiding van de uitspraken van ceo van Randstad, Jeroen Tiel. Hij beweert dat in o.a. de Telegraaf dat in Nederland straks het aantal zzp'ers 1/3 deel van de beroepsbevolking zal zijn. Hij noemt dat een gevaar voor de economie. Een en ander werd vakkundig onderuit gehaald door Hugo Jan Ruts van Zipconomy.
Ook het CBS maakt een automatische koppeling tussen zzp'ers die arbeid en diensten aanbieden en die daardoor kennelijk meer onzekerheid zouden kennen. Dit is terug te vinden in de onderscheiden typen flexibele contracten die TNO en het CBS hanteren. Daarnaast zegt het CBS dat deze groep zzp'ers opdrachten uitoefenen die ook door een werknemer in loondienst gedaan zouden kunnen worden.
Wij geven het CBS het advies zich te beperken tot de cijfers en niet inhoudelijk stelling te nemen in een actuele, lopende, discussie.