Nieuws

Hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt; beteugeling zelfstandig ondernemer ligt op de loer

Minister SZW Karien van Gennip

Op 5 juli 2022 heeft minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid haar brief ‘Hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt’ naar de Tweede Kamer gestuurd. VZN en Stichting ZZP Nederland hebben met interesse kennisgenomen van een brief op hoofdlijnen waarin het kabinet aangeeft hoe zij de arbeidsmarkt weer toekomstbestendig wil gaan maken.

Duidelijkheid

Eén van de vijf belangrijke thema’s in de brief is duidelijkheid scheppen over de arbeidsrelatie. Wanneer kun je werken als zelfstandige en wanneer niet. Die duidelijkheid, die de afgelopen jaren ontbrak, is belangrijk voor zelfstandig ondernemers zonder personeel. ZZP Nederland en VZN vinden dat het kabinet met duidelijke kaders moet komen zodat werken als zelfstandige mogelijk blijft. Ook vinden zij dat zelfstandig ondernemers ruimte en passende ondersteuning moeten krijgen om hun ondernemers- en sociale risico’s goed af te dekken.

Is de zelfstandige wel onderdeel van een toekomstbestendige arbeidsmarkt?

In de brief is aandacht voor de voordelen van het zelfstandig ondernemerschap. Het kabinet stelt dat echte zelfstandigen moeten kunnen blijven ondernemen. Dat juichen wij toe. Wanneer het onduidelijk is wanneer en/of hoe je als zelfstandige kunt werken, moet deze duidelijkheid er echt komen. Dat is bij het vorige kabinet niet gelukt. 

Gelijker speelveld en ruimte voor zelfstandig ondernemerschap

Het kabinet wil stevig inzetten op een gelijker speelveld met betrekking tot de sociale zekerheid en fiscaliteit. Cristel van de Ven, voorzitter VZN: “We zien in de brief een sterke focus op het creëren van een gelijk speelveld. Dat begrijpen we omdat dit nodig is om misstanden aan te pakken. Maar, laten we niet uit het oog verliezen dat de overgrote meerderheid van de zelfstandig ondernemers zonder personeel niet of voor meerdere zakelijke opdrachtgevers werkt en dus wezenlijk ander werk verricht, met een eigen karakter”. Naast het creëren van een gelijk speelveld vinden VZN en ZZP Nederland het dan ook belangrijk dat zelfstandigen de ruimte krijgen om te ondernemen en de mogelijkheid om hun ondernemers- en sociale risico’s goed af te dekken. Dit behoeft nadere uitwerking. Op pensioengebied wordt de FOR bijvoorbeeld afgeschaft. We maken ons zorgen wat het effect hiervan zal zijn op de pensioenopbouw van zelfstandigen. Want door menig zelfstandig ondernemer wordt pensioenopbouw via de FOR eenvoudiger geacht dan via de derde pijler. Beide organisaties hebben reeds concrete oplossingsrichtingen ontwikkeld, en blijven hierover graag in gesprek met de betrokken ministeries en bewindslieden.

Meer duidelijkheid

Parallel aan een gelijker speelveld zet het kabinet in op het verduidelijken van wet- en regelgeving rondom de kwalificatie van de arbeidsrelatie. In de afgelopen jaren is daarop menig initiatief genomen, maar het kabinet geeft terecht aan dat verdere stappen gewenst zijn. Wij hopen ten zeerste dat de verwachting van het kabinet dat het grijze gebied tussen werknemers en zelfstandigen wordt verkleind, uitkomt, maar vrezen ook een herhaling van zetten. Wij vinden het enorm belangrijk om ondernemerschap terug in de beoordeling te brengen. Immers als je aangeeft dat je zelfstandig ondernemers de ruimte wil geven, moet je ze wel kunnen onderscheiden van werknemers. Niet door ze als werknemer te beoordelen, maar juist als ondernemer. Dit is ook voor de Belastingdienst veel objectiever te bepalen.

Vergroten effectiviteit van toezicht en handhaving

Met het bieden van de duidelijkheid voor de beoordeling van de arbeidsrelatie kan de wens om het handhavingsmoratorium op te heffen worden vervuld. Dat is positief. Dat de opheffing ervan zorgvuldig en in overleg met sectoren moet gebeuren, zodat er geen ongewenste effecten optreden voor gewone bonafide ondernemers, is evident.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen

Het kabinet neemt het advies van de Stichting van de Arbeid als leidraad, zo valt te lezen. Toch ziet het kabinet op twee punten geen mogelijkheden om dat advies te volgen, bij de uitsluitingen en op het gebied van keuzevrijheid. Dit zijn onderwerpen waar bij de totstandkoming van dat advies lang over gesproken is. Juist die keuzevrijheid is voor zelfstandigen cruciaal. De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering vraagt dus nog veel nadere uitwerking. Van de Ven: “Het is van groot belang dat zelfstandigen hier nauw bij betrokken worden en dat we deze plannen plaatsen in het licht van modernisering van onze arbeidsmarkt”. Vanuit het Netwerk Zelfstandig Ondernemers, waar beide organisaties in zijn vertegenwoordigd, willen we hierbij aan tafel zitten.

Reactie stichting ZZP Nederland

Wij zijn verheugd dat schijnzelfstandigheid wordt aangepakt. Echter de methoden die worden geopperd om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en om flexibele arbeid te reguleren, bevatten ook het gevaar de werkelijk zelfstandige ondernemer te beteugelen. Daarnaast zijn er voor veel knelpunten nog geen oplossingen benoemd in de Hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt. Het is van groot belang dat zelfstandigenorganisaties hier tijdig en nauw bij betrokken worden.

Stichting ZZP Nederland houdt zich al langere tijd bezig met oplossingen voor de knelpunten die o.a. ook in de Hoofdlijnenbrief worden benoemd. Die oplossingen zijn benoemd in de Visienota ‘Inclusief Perspectief’, die vanuit het bestuur van Vereniging Zelfstandigen Nederland is opgesteld. 

Waakzaam

Voorzitter van Stichting ZZP Nederland, Frank Alfrink: “Van Gennip benoemt wel dat ze de echte zelfstandigen de ruimte wil geven en wil ondersteunen, maar in de brief gaat het vooral over afschaffen van ondernemersvoordelen. Er wordt geen extra ruimte verschaft en geen compensatie geboden voor zaken die ondernemers kwijtraken. Stichting ZZP Nederland zal er voor waken dat de maatregelen die worden genomen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, niet haaks staan op de ruimte voor de zelfstandig ondernemer.”

Bron
Ministerie SZW
Geplaatst op 9 augustus 2022
Op deze pagina