NIS2-richtlijnen voor zzp'ers, moet je er iets mee?
Vanaf het einde van 2024 is NIS2 van kracht in Nederland, een Europese richtlijn die minimale cybersecuritymaatregelen oplegt aan diverse organisaties, met inbegrip van veel zelfstandige ondernemers (zzp'ers) en kleine tot middelgrote bedrijven. Het doel van NIS2 is het versterken van de bescherming van digitale systemen en het vergroten van de weerbaarheid tegen cyberaanvallen in alle EU-landen.
Maar wat houdt NIS2 precies in voor de zzp'er en hoe kun je ervoor zorgen dat je voldoet aan deze nieuwe richtlijn? Hier beantwoorden we enkele veelgestelde vragen specifiek gericht op zelfstandige ondernemers.
NIS2: Wat betekent dit voor zzp'ers?
NIS2, als opvolger van de Network- and Information Security-richtlijn uit 2016, wordt in Nederland geïmplementeerd via de Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen (Wbni) en treedt in werking aan het einde van 2024. Voldoe je niet aan de eisen van NIS2, dan kan dat leiden tot aanzienlijke boetes, variërend van aanzienlijke bedragen tot miljoenen euro's.
In tegenstelling tot zijn voorganger, is NIS2 van toepassing op een breder scala aan organisaties, waaronder niet alleen grote maatschappijkritische entiteiten, maar ook middelgrote en grote én enkele kleine organisaties die kritische diensten leveren. Deze omvatten branches zoals transport, gezondheidszorg, energie, digitale infrastructuur, overheid, finance, voedsel, digitale dienstverlening, post- en koeriersdiensten, en manufacturing.
Specifieke aandacht voor zzp'ers
Voor zelfstandige ondernemers geldt in principe dat micro- en kleinbedrijven niet direct onder de NIS2-richtlijn vallen. Het kan echter voorkomen dat op basis van een risicobeoordeling door de verantwoordelijke minister wordt bepaald dat ook een kleinere onderneming moet voldoen aan NIS2, met name als de dienstverlening als cruciaal wordt beschouwd voor de Nederlandse economie of maatschappij. Hierbij kan gedacht worden aan dienstverleners op het gebied van domeinnaamregistratie en elektronische communicatiediensten.
Verplichtingen van ZZP'ers onder NIS2
Voor zzp'ers die onder de reikwijdte van NIS2 vallen, brengt dit bepaalde verplichtingen met zich mee. Naast de zorgplicht om een risicobeoordeling uit te voeren en op basis daarvan passende securitymaatregelen te treffen, bestaat ook de meldplicht voor securitygerelateerde verstoringen binnen de digitale dienstverlening. Deze moeten binnen 24 uur worden gemeld bij de relevante toezichthouder, waarbij ook het Computer Security Incident Response Team (CSIRT) op de hoogte gesteld moet worden.
Belangrijk is op te merken dat deze regels niet alleen van toepassing zijn op kantoren, maar ook op bedrijfsgerelateerde security buiten de fysieke locatie, zoals onderweg of bij medewerkers thuis. Het beheersen van alle datastromen is daarom van essentieel belang.
Advies voor zzp'ers
Om aan het eisenpakket van NIS2 te voldoen, is het aan te raden als zzp'er aandacht te besteden aan verschillende aspecten zoals risicobeoordeling, beveiliging van de toeleveringsketen, kwetsbaarhedenmanagement en het implementeren van veilige instellingen. Het Digital Trust Center van de Rijksoverheid benadrukt vijf basisprincipes voor veilig digitaal ondernemen, waaronder het inventariseren van kwetsbaarheden, het uitvoeren van updates, het beperken van toegang tot systemen en data, en het voorkomen van virussen en andere malware.
Hoewel NIS2 minimumnormen vaststelt, is het belangrijk om te erkennen dat het dynamische dreigingslandschap en de evoluerende aanvalsmethoden vragen om voortdurende verbetering van cybersecuritymaatregelen. Zzp'ers moeten niet alleen voldoen aan de minimale normen, maar ook hun cybersecuritybeleid afstemmen op de unieke risico's die hun onderneming mogelijk kent.
Voor zzp'ers die niet direct onder NIS2 vallen, is het van belang om te beseffen dat cybersecurity een integraal onderdeel moet zijn van de bedrijfsvoering, ongeacht de wettelijke verplichtingen. Aangezien de afhankelijkheid van digitale processen voortdurend toeneemt en het dreigingsniveau stijgt, is het beschermen van het IT-landschap cruciaal voor het behoud van de digitale veiligheid en continuïteit van elke onderneming.
NIS2-Quickscan
De Rijksoverheid heeft in februari 2024 de NIS2-Quickscan gelanceerd: een hulpmiddel voor organisaties die willen weten hoe zij zich kunnen voorbereiden op de komst van de nieuwe Europese NIS2-richtlijn. Deze richtlijn is gericht op het vergroten van de digitale weerbaarheid van bedrijven en organisaties in de Europese Unie.
De NIS2-Quickscan is met name bedoeld voor IT- en cybersecurity-specialisten en -verantwoordelijken binnen organisaties. Het beantwoorden van 40 ja/nee-vragen maakt hen bewust van de status van de digitale weerbaarheid van hun organisatie. De Quickscan biedt ook handelingsperspectief: per thema worden technische of organisatorische maatregelen voorgesteld die kunnen bijdragen aan de digitale weerbaarheid van organisaties en aan de voorbereiding op de NIS2.
Actie ZZP Nederland leden
Veilig ondernemen doe je met zakelijk internet van KPN. ZZP Nederland leden krijgen een exclusieve korting.
