McDonald's franchise

Uitleg franchising

Bij franchising ga je een samenwerking aan met een andere zelfstandige partij voor de distributie van goederen en diensten. Heel in het kort is dit waar het bij een franchise om draait. Verder kun je hieronder alles lezen over de voor- en nadelen, de haken en ogen van franchising.

 Wat is franchising?

Het verschijnsel franchise/ franchising is al meer dan 100 jaar oud en groeit in Nederland al jaren zeer sterk. Bij franchising gaan twee zelfstandige partijen een (franchise)contract aan waarbij de taakverdeling zo is geregeld dat beide partijen doen waar ze goed in zijn. Zo zal de franchisenemer (jij als ondernemer) vooral de operationele taken voor zijn rekening nemen (verkoop, dagelijkse zaken). De franchisegever zal vooral de marketing voor jou regelen. De franchisegever biedt je een formule aan tegen een vergoeding. Deze formule uit zich in de handelsnaam en de samenstelling van het assortiment producten en diensten. Vaak zijn ook de servicegraad, de prijsstelling, het in- en exterieur van de vestiging en de communicatie met het publiek onderdeel van de formule van een franchisegever. Er zijn veel verschillende franchise formules. Voor startende ondernemers kan instappen in een franchiseformule erg succesvol zijn. Uit onderzoek is gebleken dat 90 procent van de startende franchisers succesvol is en blijft. Voorbeelden van franchisenemers zijn ondermeer; Albert Heijn, Expert, De Hypotheker, Multi-Vlaai et cetera.

Vormen van franchising

Er worden drie franchisevormen onderscheiden:

1. Trade mark franchise

Deze vorm is sterk productgericht; deze vorm wordt voornamelijk toegepast bij de industrie en is te vergelijken met productie in licentie. Voorbeeld: Coca Cola.

2. First generation franchise

De vorm is vooral van toepassing bij het dealersysteem en net als Trade mark is deze sterk productgericht. Voorbeeld van deze vorm is: benzinepompstation.

3. Second generation franchise

Bij deze vorm is vooral sprake van een Total Business Concept. Het product staat hier in mindere mate centraal. Alle onderdelen van de bedrijfsvoering, zoals administratie, marketing, automatisering, verkoop enzovoorts worden integraal aangepakt. De second generation franchise kan ook nog weer in twee vormen onderscheiden worden:

A. Hard franchising
Er is sprake van hard franchising wanneer er duidelijk afspraken zijn tussen de franchisenemer en franchisegever. De mate van vrijheid hangt af van de hardheid van de formule die gehanteerd wordt. Des te harder de franchise, des te minder vrijheid voor de franchisenemer. Maar hier staat tegenover dat de formule duidelijker is, er meer uniforme reclame wordt gemaakt en je meer ondersteuning krijgt.

B. Soft franchising
Fabrikant, verzekeraar of groothandelaar gaat met een groep zelfstandige ondernemers een franchise aan. De afspraken zijn hier tamelijk vrijblijvend. Soft-franchise biedt meer vrijheid, maar brengt ook risico’s met zich mee: als iedere ondernemer zijn vrijheid benut, is er geen sprake van een eenduidige formule. Dit kan een concurrentienadeel opleveren.

Kosten voor franchise nemer

Wanneer je een franchisecontract aangaat en de geboden formule gaat gebruiken moet je daarvoor betalen. Hoe die betaling geregeld wordt hangt af van de franchiseformule. Hieronder tref je enkele voorbeelden van betaling bij verschillende franchiseformules:

Entree-fee

Je betaalt bij de start van de samenwerking voor de kosten die de franchisegever heeft gemaakt voor de ontwikkeling van de formule, zowel in tijd als in geld. Ook wordt een deel van de kosten voor het opstarten van deze specifieke vestiging hieruit betaald. Het is een eenmalig bedrag, ineens te betalen bij de start van de samenwerking.

Royalties

De formule zal door de franchiseorganisatie moeten worden onderhouden en permanent moeten worden ontwikkeld. De concurrentiepositie van de franchiseorganisatie moet gewaarborgd blijven en wanneer nodig verder verbeterd worden. De vergoeding voor deze activiteiten is de royalty, die vaak als percentage van de omzet wordt berekend en periodiek, bijvoorbeeld per maand, in rekening gebracht. Er komen verschillende royaltybepalingen in de praktijk voor, zoals een vast bedrag per jaar (“fixed-royalty”). Deze moet per maand door de franchisenemer voldaan worden. Verder bevat de royalty ook een winstcomponent voor de franchisegever.

Reclamebijdrage

Het opstellen van het reclame- en promotiebeleid, de voorbereiding van de reclameactiviteiten en de uitvoering vindt centraal plaats. De kosten van deze inspanningen door de franchisegever worden berekend aan de franchisenemer. De reclamebijdrage wordt vaak als een percentage van de omzet berekend. Ook andere methoden worden toegepast.

Om de continuïteit van de franchiseformule te waarborgen zal de hoogte van de aan jou gevraagde vergoedingen niet hoger mogen zijn dan jij als franchisenemer verantwoord kan betalen.

Communicatie met de franchisegever

Een van de vele misverstanden over franchisen is dat de franchisenemer niets te zeggen heeft over het formulebeleid. Als iets de franchisenemer niet aanstaat dan heeft hij 'pech', want de franchisegever zou toch niet luisteren naar de grieven van de franchisenemer. Deze gedachtegang is wel erg kort door de bocht.

Communiceren in een franchiseverband gebeurt regelmatig en is geen eenrichtingsverkeer. Afhankelijk van de franchiseorganisatie die de franchisenemer kiest, zijn er veel of minder mogelijkheden om samen met de franchisegever het beleid te bepalen. Doordat franchisegevers afhankelijk zijn van de juiste informatie van de franchisenemers is het in het belang van de franchisegever om goed te luisteren naar zijn franchisenemers. Afhankelijk van de 'leeftijd' van een franchiseformule zullen de communicatielijnen binnen een organisatie korter zijn naarmate een formule minder lang bestaat en vice versa.

Om de communicatie tussen franchisegever en franchisenemer goed te laten verlopen worden er in grotere franchiseorganisaties soms Verenigingen van Franchisenemers opgericht. De vereniging, die alleen bestaat uit franchisenemers, voert middels een afvaardiging (vaak het bestuur) overleg met de franchisegever. De adviezen van de franchiseraad dienen door de franchisegever serieus te worden genomen. Ook kunnen speciale commissies worden ingesteld zoals een Commissie Organisatie & Administratie, Commissie Reclame & Promotie. Kenmerkend voor een goede franchiseorganisatie is een goede communicatie tussen de franchisegever en –nemer.

Voordelen van franchising

Doordat beide partijen zich richten op hun sterke punten wordt het maximale effect gesorteerd. Hierbij blijft de franchisenemer zelfstandig, maar hoeft hij niet alles alleen te doen. De franchisegever neemt een deel van de werkzaamheden voor en tijdens de startfase uit handen. Hierdoor worden een aantal “beginnersfouten” vermeden. De franchisegever kan zelf over de nodige know how beschikken, maar hij kan ook gespecialiseerde mensen inhuren. Er is centrale leiding en support aan de kant van de franchisegever. Deze zorgt ook voor een goede marketingmix en een uniforme marktgerichte uitstraling. De ondernemer kan zich nu vooral richten op de communicatie met zijn klanten. Het assortiment van goederen en/of diensten en de levering daarvan komen vaak op het conto van de franchisegever. Dit is afhankelijk van franchiseformule die wordt gehanteerd.

De klant herkent de formule, de klant wordt gestimuleerd voor gebruik van een dienst of de koop van een product door de uniforme uitstraling en gemeenschappelijke naam (handelsnaam en merk). De franchisenemer kan gebruik maken van centrale, dus betere afspraken met bijvoorbeeld de leverancier, de bank, de accountant en het reclamebureau. Investeringen zijn door de ruime ervaring van de franchiseonderneming vrij nauwkeurig te bepalen, waardoor financiële tegenvallers beperkt kunnen blijven. Vaak kan door franchisenemer gebruik worden gemaakt van een financieringsarrangement. Een franchisenemer kan zich meer toeleggen op de commerciële kant van de onderneming zoals verkoop van producten en/of diensten, after sales service en presentatie, dan zijn niet samenwerkende collega/concurrent. Dit komt dikwijls tot uitdrukking in een hogere omzet door de professionele aanpak en lagere kosten door schaalvoordelen als gevolg van de samenwerking. De winst blijft bovendien bij de zelfstandige ondernemer/ franchisenemer. Wanneer de franchisenemer zijn commerciële kant wil uitbreiden moet dit in overleg gebeuren met de franchisegever, de belangen van beide partijen mogen niet in strijd met elkaar zijn. Door franchising is het mogelijk voor de ondernemer om een bedrijf te starten met weinig startkapitaal en weinig risico.

Nadelen van franchising

Het grootste nadeel van franchising is dat je je door een contract verplicht tot bepaalde zaken. Zo zal je de formule zoals die door de franchisegever is ontwikkeld moeten onderschrijven en eerbiedigen. Bedenk voor je een contract aangaat of je in staat bent om binnen de formule te werken. Als bijvoorbeeld de naam of de werkmethodiek je niet aanstaat kun je beter niet instappen bij die franchiseformule. Daarnaast ga je bij tekening van een franchisecontract een overeenkomst aan waarbij je een vergoeding zal gaan betalen aan de franchisegever. Hier zit je voor meerdere jaren aan vast, of jouw zaak goed of slecht loopt. De looptijd van een franchiseovereenkomst is in de regel vijf jaar. Om de continuïteit en kwaliteit van de formule te waarborgen zal je gecontroleerd worden en veel moeten communiceren met de franchisegever. Dit zal inhouden dat je een stuk vrijheid van handelen zult moeten opgeven. Bij een samenwerkingsverband als franchise zal je moeten geven en nemen, en niet iedere ondernemer is daar even goed in.

Franchisecontract

Het is noodzakelijk om bij een franchiseverband afspraken met elkaar te maken. De basisafspraken tussen franchisegever en franchisenemer worden schriftelijk vastgelegd in een franchisecontract. Sommige contracten zijn kort en bondig, maar laten veel ruimte voor meningsverschillen, andere zijn zeer uitgebreid en kunnen daardoor de lezer afschrikken. Het is daarom belangrijk, dat een franchisecontract duidelijk is en bovendien is opgesteld in begrijpelijke taal. De looptijd van het franchisecontract is in de regel 5 jaar. Het contract dient tenminste de volgende essentiële bepalin­gen te bevat­ten:

  • De rechten die aan de franchisegever worden verleend;

  • De rechten die aan de individuele franchisenemer worden ­verleend;

  • De goederen en/of diensten die aan de individuele franchisenemer worden geleverd;

  • De verplichtingen van de franchisegever;

  • De verplichtingen van de individuele franchisenemer;

  • De betalingsvoorwaarden die gelden voor de individuele franchise­nemer;

  • De duur van de overeenkomst, die lang genoeg dient te zijn om de individuele franchisenemer in staat te stellen zijn initiële fran­chise-investe­ringen af te lossen;

  • De gronden voor een verlenging van de overeenkomst;

  • De voorwaarden waaronder de individuele franchisenemer het gefran­chisede bedrijf mag verkopen of overdragen en de mogelijke voor­keurs­rechten van de franchisegever in dit opzicht;

  • Bepalingen in verband met het gebruik van franchisegevers onderscheidende tekens, handelsmerk, dienstmerk, handelsnaam, gevel­reclame, logo of andere onderscheidende herken­ningstekens;

  • Het recht van de franchisegever om het franchisesysteem aan te passen aan nieuwe of gewijzigde methoden;

  • Bepalingen betreffende beëindiging van de overeenkomst;

  • Bepalingen betreffende onmiddellijke teruggave, bij beëindiging van de franchiseovereenkomst, van alle materiële en immateriële eigendommen aan de franchisegever of andere eigenaar.

Op deze pagina