Arbeid en Gezondheid

Doel ZZP Nederland

Het doel van ZZP Nederland is op alle plekken waar zaken ontwikkeld worden over arbeid en gezondheid om daar het zzp-element in te brengen. Veel problematiek wordt ingevuld vanuit werknemers en niet specifiek voor zzp’ers. Dus ZZP Nederland is meer de zendeling van de zzp’ers dan dat zij zelf kennis ontwikkelen voor zzp’ers. ZZP Nederland ontsluit vooral bestaande kennis naar de doelgroep, bijvoorbeeld over ergonomische werkplekken, zorgverzekering, etc. Ook wordt kennis over de zzp’er en gerelateerde problematiek overgebracht naar de partijen die kennis ontwikkelen.

Wat speelt er nu?

Eigenlijk alles wat er bij werknemers speelt omtrent arbeid en gezondheid, speelt ook bij zzp’ers. De problematiek zit vooral in de preventie van slecht gedrag t.a.v. de eigen gezondheid. Als je preventie faciliteert en financiert, dan blijven zzp’ers die al goed bezig zijn met hun gezondheid, daar ook goed mee bezig, maar je bereikt er niet de zzp’ers mee die je juist wil activeren om beter met hun gezondheid om te gaan. Dat is zo bij de werknemer maar ook bij de zzp’er. Er zijn wel verschillen tussen hoog en laagopgeleiden.

Psychische druk is ook een probleem bij zzp’ers, zoals we ook hebben gezien bij ons onderzoek naar mantelzorg. Sommigen beginnen enthousiast aan hun zelfstandig bestaan, maar daarna komt de druk om opdrachtgevers te vinden, vooral bij de groep waarbij de omzet niet voldoende is of die hun propositie niet scherp hebben. De zzp’ers vragen ook meer van zichzelf vanwege de druk dat ze geen continuïteit van inkomen hebben. Bij jongeren speelt soms juist meer dat ze alle opdrachten aanpakken, ook waar ze niet geschikt voor zijn. Het probleem is universeel met werknemers, het verschil is de extra druk om de omzet binnen te moeten halen.

Waar houdt ZZP Nederland zich nu mee bezig

ZZP Nederland houdt zich momenteel veel bezig met de arbeidsomstandigheden voor zzp’ers. Vooral met de wettelijke kant: welke plichten heeft jouw opdrachtgever om te zorgen voor een veilige werkplek, ook al ben je zelfstandige. Maar ook, waar moet ik als zzp’er Arbotechnisch allemaal zelf voor  zorgen.

Thema’s waar  ZZP Nederland aandacht aan heeft besteed zijn onder meer chronisch ziek en werk, de Arbo regels en fijnstof. ZZP Nederland probeert met voorlichting zzp’ers op de hoogte te houden, maar helaas is voorlichting alleen niet genoeg. Er wordt te weinig kennis ontwikkeld, specifiek voor de zzp’er, aldus Alfrink.

Alfrink: “Voor het merendeel wijkt de zzp’er niet af van de werkenden, de gevaren zijn universeel, de klachten en risico’s zijn universeel, alleen het moment dat het ontdekt wordt, het arsenaal om er wat aan te doen, verschilt. Preventie is vooral een probleem bij de zzp’er vanwege druk om te werken en afwezigheid van instrumenten. De vroegsignalering is van belang en schiet te kort bij zzp’ers. Daar kan ZZP Nederland meer aan doen. De zzp’er gaat bijvoorbeeld eerst naar de huisarts, dan is het van belang dat de huisarts naar arbeid vraagt. Dat is nog niet standaard. Ook kan de huisarts aanbevelen om thuis te gaan zitten, maar dat wil de zzp’er niet, want dat kost geld. Kennisontwikkeling op vroegsignalering moet beter. Daar kan ZZP Nederland ook een bijdrage aan leveren, de zelfstandige heeft zelf ook verantwoordelijkheid.”

Ontwikkeling

Op de vraag welke kennis er nodig is om deze vraagstukken op te pakken en hoe deze kennisontwikkeling opgepakt kan worden zegt Alfrink dat er al veel kennis is, maar de doelgroep niet voldoende wordt bereikt. Wellicht moet er een platform komen. De zzp’er zal waarschijnlijk bij ZZP Nederland eerder de rationele hulp zoeken i.p.v. de emotionele hulp. ZZP Nederland zou mee willen werken met andere programma’s. Inmiddels gaat ZZP Nederland samen met TNO een interventie ontwikkelen en implementeren, ook voor de zzp’er.

Kennis

Er is al veel kennis op het gebied van arbeid en gezondheid, maar op welke wijze verloopt kennisuitwisseling tussen wetenschap, beleid en praktijk momenteel? Komt opgedane kennis op voldoende tot zijn recht in het beleid en de praktijk? Volgens ZZP Nederland is dat niet het geval. In het geval van ZZP Nederland zijn er alleen nog de standaard communicatiemiddelen om kennis naar buiten te brengen. Misschien moet het nog geïntegreerd worden in het startershandboek, wat is de beste route naar een succesvol bestaan als zelfstandige. Daar staat nog niets in over gezondheid. Dat moet daar ook in, ook meer op de website, de nieuwsbrief, etc. ZZP Nederland kan de kennis zelf ook op meerdere wijzen ophalen en uitdragen.

Platform

ZZP Nederland zou graag zien dat er een platform komt waar alle kennis is over arbeid en gezondheid, tenminste als dat voor alle werkenden is en niet alleen voor cao- en werknemers-gerelateerd. Meerwaarde zou moeten zijn dat meer hands-on informatie wordt gegeven, hoe pak ik het aan? Bijvoorbeeld een checklist voor bezoek aan de huisarts (vergeet dan niet bepaalde vragen te stellen). Goed voorbeeld zijn de checklists/tools van Fit for Work.

Toekomst

ZZP Nederland gaat zich actief inzetten om informatie over arbeid en gezondheid te blijven communiceren naar de zzp’ers. Ook zal zzp’ers om hun menig worden gevraagd (zoals eerder over de mantelzorg) en wordt geprobeerd om zzp’ers actief na te laten denken over hun eigen gezondheid. Immers, als zzp’ers niet kunnen werken, wordt er ook niets verdiend.