Wat moet je als zelfstandig ondernemer doen bij faillissement?
Een tijdelijke achterstand in je betalingen of schulden is vaak oplosbaar, iedereen loopt wel eens tegen een probleempje aan. Mochten echter je schulden zo hoog oplopen dat er geen uitzicht op herstel is, dan kom je in de buurt van een faillissement. Dan is het óf tijd om aan de bel te trekken, óf je failliet laten verklaren. We zetten de scenario’s op een rij.
Ondersteuning via de gemeente
Nog voor er sprake is van een faillissement, kan je bij de gemeente terecht voor hulp.
Veel gemeenten hebben diverse vormen van hulp en advies voor zelfstandigen die bijvoorbeeld een betalingsachterstand hebben. Vaak is het mogelijk om een vrijblijvend adviesgesprek te voeren, of is er hulp bij je boekhouding, coaching of juridisch advies mogelijk.
Ook zijn er ondernemersregelingen waar ondernemers gebruik van kunnen maken, zoals een uitkering in het kader van het Besluit Bijstand Zelfstandigen (Bbz), of schuldhulp.
Wacht niet te lang, maar informeer over de mogelijkheden bij jouw gemeente.
Schulden
Ook als je betalingsachterstanden of schulden hebt kun je terecht bij de gemeente. Op basis van de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening(Wgs) moet de gemeente alle natuurlijke personen toegang geven tot de schuldhulp. De gemeente moet binnen een maand een beschikking afgeven of ze jou toegang verlenen tot de schuldhulpverlening.
De vereniging van Nederlandse gemeente (VNG) heeft een ondersteuningstraject voor gemeenten om ondernemers met financiële problemen zo snel mogelijk te helpen.
Wanneer ben je failliet?
Wanneer je schulden te hoog oplopen, kan de rechtbank je failliet verklaren. Dit gebeurt vaak op verzoek van jouw schuldeisers, maar het is ook mogelijk zelf een faillietverklaring in te dienen.
Verschillende soorten faillissementen
Eenmanszaak failliet
In het geval van een eenmanszaak ben je persoonlijk aansprakelijk voor jouw schulden en word je persoonlijk failliet verklaard. Niet alleen jouw bedrijfsbezittingen kunnen dan worden gevorderd door de curator en de schuldeisers, maar ook jouw privébezittingen ben je in principe kwijt. Enkele persoonlijke zaken mag je dan behouden.
Misschien is het verstandiger om voordat het zover komt eens aan te kloppen bij de gemeente en te proberen een beroep te doen op de Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz). Niet iedere gemeente werkt hier even goed aan mee, maar de gemeente is verplicht om je binnen de wettelijke mogelijkheden van de regeling te helpen.
Vennootschap onder firma (vof) failliet
Bij een vennootschap onder firma is het in principe hetzelfde als bij een eenmanszaak. Echter bij een vof ben je niet alleen verantwoordelijk voor jouw eigen schulden, maar ook voor die van jouw vennoot of vennoten.
Bv failliet
Bij een bv wordt in principe de bv failliet verklaard en niet jijzelf. Dat lijkt veilig, maar dat is niet altijd de waarheid. Als jouw faillissement oorzaak is van laakbaar gedrag, dan kan je persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor de schulden van de bv.
Heb je met je bv een bankkrediet afgesloten? Dan is deze getekend door de geleende, wat wil zeggen dat je alsnog door de bank aangesproken zal worden op de schuld bij de bank.
Wat gebeurt er nadat je failliet bent verklaard?
Schulden blijven staan
Als je failliet verklaard wordt wil dat niet zeggen dat je van jouw schulden bent verlost. Als eenmanszaak ben je persoonlijk aansprakelijk voor de gemaakte schulden.
Pas als het faillissement is beëindigd na het akkoord door de schuldeisers en nadat de rechtbank het akkoord heeft goedgekeurd ben je van de schulden af. In alle andere gevallen blijven na een faillissement jouw schulden bestaan en kunnen schuldeisers je jarenlang achtervolgen om te proberen de schulden alsnog in te vorderen.
Wet schuldsanering voor natuurlijke personen (Wsnp)
Om te voorkomen dat je jarenlang met een schuld blijft zitten bestaat de Wet schuldsanering natuurlijke personen. Dit is een regeling voor ondernemers met een eenmanszaak als rechtsvorm. De regeling voorziet er in dat je na een schuldsanering weer vrij van schulden kan worden.
Hiertoe moet een minnelijk traject worden gevolgd om met de schuldeisers tot een overeenkomst te komen. Het begint allemaal met een schuldhulpverleningstraject die je start bij de sociale dienst van jouw gemeente. Meestal word je dan doorverwezen naar een schuldhulpverlener. Je moet dit traject tijdig starten voordat een van je schuldeisers jouw faillissement aanvraagt.
De schuldhulpverlener maakt een inventarisatie van jouw schulden en probeert een akkoord en een terugbetalingsregeling te bereiken met de schuldeisers. Lukt dit niet met alle schuldeisers dan wordt dit traject als mislukt beschouwd en komt de rechtbank in beeld en kan je in bepaalde omstandigheden worden toegelaten tot de Wsnp.
Failliet en btw
Vanaf het moment dat je als ondernemer failliet bent verklaard neemt de curator de zeggenschap over jouw bedrijf over. Hij verzorgt de uiteindelijke aangifte en mogelijke betaling van de verschuldigde btw.
Overigens mag je btw op een factuur die je dan niet betaald hebt niet in mindering brengen als voorbelasting. Als achteraf blijkt dat dit toch gebeurd is, wat gebruikelijk is in een boekhoudsysteem, dan zal de Belastingdienst dit achteraf nog op je gaan vorderen.
Een nieuw bedrijf starten na een faillissement
Als je definitief failliet bent verklaard dan beschouwt de Belastingdienst jouw onderneming als niet bestaand. Blijven er nog verrekenbare verliezen over, dan kan je die achteraf nog verrekenen met jouw inkomstenbelasting.
Mocht je weer een nieuwe onderneming starten, dan bestaat altijd de mogelijkheid dat de Belastingdienst (en andere schuldeisers) weer op de stoep staat en oude schulden wil vorderen.